Verslag thema-avond Lunetten: gastvrij?

Door:    Bewoners Overleg Lunetten

Datum:  23 september 2008

Aantal deelnemers: ca. 50

Aanwezig namens de uitgenodigde organisaties: Lous Brouwer (wijkraad), Theo v.d. Korput (Portaal), Rebecca van der Woude (Portaal), Reijnder Jan Spits (Portaal), Laura Hoogenberk (Mitros), Eveline Schell (VVD), Bert van der Roest (PvdA), Arjan Kleuver (D66), Yuksel Motorcu (DMO), Abdilaziz Musa (DMO), een vertegenwoordiger van de ChristenUnie

Voorzitter Hein van Kruysdijk opent de bijeenkomst en heet iedereen welkom op deze thema-avond over kwetsbare groepen in de wijk. Het onderwerp komt o.a. voort uit een in 2006 gehouden enquête onder bewoners van Lunetten. Als speerpunten kwamen toen naar voren: veiligheid, lucht en geluid en leefomgeving.

Aan de eerste twee speerpunten zijn in 2007 resp. een wijkavond en een thema-avond gewijd en hebben geleid tot de oprichting van twee permanente werkgroepen. Het BOL heeft ervoor gekozen om het speerpunt leefomgeving op te splitsen in een avond over sociale aspecten en een avond over fysieke aspecten (openbare ruimte). Deze keuze werd mede ingegeven door het verschijnen van het wijkakkoord Lunetten.

In dat wijkakkoord wordt aandacht gevraagd voor de kwetsbare bewoners in Lunetten.

Wie zijn dat? Wat zijn de voor- en de nadelen van plaatsing in Lunetten? Hoe gaat het met de woningtoewijzing en de begeleiding? Hoe gaan we in Lunetten met deze mensen om? Willen we iets veranderen en wat dan? Centraal staat de vraag wat de bewoners van Lunetten kunnen doen om de integratie te bevorderen.

Als inleiders komen aan het woord Anneke van der Ven, projectleider van het wijkakkoord Lunetten, Jan Bloemkolk, ouderenwerker bij welzijnsorganisatie Portes, Jannine Tepper van de Tussenvoorziening en Valentijn van den Bergh en Bert Beentjes van de Stichting Beschermende Woonvormen Utrecht (SBWU). Een vertegenwoordiger van de GG&GD is helaas verhinderd. Mede hierdoor ontbreken tijdens deze avond de objectieve cijfers over specifieke doelgroepen en aantallen bewoners van die groepen.

Anneke van der Ven, projectleider wijkakkoord Lunetten

In Utrecht zijn in vier wijken wijkakkoorden tot stand gekomen. Voor Lunetten is gekozen, omdat hier al het e.e.a. gebeurde, waaronder Lunetten Ouderenproof. Het wijkakkoord gaat over wonen, welzijn en zorg en streeft ernaar te komen tot een levensloopbestendige wijk wat betreft het woningaanbod, de woongevingen het voorzieningenniveau.

Uit het wijkakkoord: Het doel van de Utrechtse wijkakkoorden is om te komen tot een geïntegreerd aanbod van huisvesting, diensten, preventie, welzijn, gezondheid en zorg voor iedereen in alle levensfasen in een zoveel als mogelijk sociaal veilige en barrièrevrije woonomgeving.

(http://www.utrecht.nl/images/DWS/Zuid/2008_pdf/Wijkakkoord_Lunetten.pdf.pdf)

Knelpunten in Lunetten op het sociale vlak:

Vereenzaming, anonimiteit en isolement van vooral specifieke doelgroepen;

Geringe sociale samenhang: Het gaat om het contact tussen oud ↔ jong en tussen

bewoners van Lunetten ↔ bewoners uit specifieke doelgroepen.

Ook de studenten in Lunetten hebben weinig binding met de wijk.

In het wijkakkoord Lunetten zijn 14 maatregelen benoemd over 3 terreinen (sociaal, fysiek en algemeen). Op het sociale terrein:

• Verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening vanuit de voorzieningen;
• Verbeteren van de bereikbaarheid van de voorzieningen;
• Versterken van de (zelf)redzaamheid van specifieke doelgroepen;
• Versterken van de verbinding binnen specifieke doelgroepen (bewoners met een verstandelijke of lichamelijke beperking of een psychiatrisch verleden) en tussen enerzijds bewoners uit specifieke doelgroepen en anderzijds de overige bewoners van Lunetten;
• Versterken van de verbinding tussen de generaties (jong en oud).

 Vragen voor deze avond:

Er is  veel aanbod, is het genoeg en kan het beter;

Hoe kunnen contacten tussen bewoners verbeterd worden;

Wat kunnen mensen zelf doen en;

Wat hebben ze daar eventueel voor nodig

Uit de zaal: over welke specifieke doelgroepen hebben we het?

Antwoord: O.a. over bewoners met een verstandelijke beperking, die in groepsverband wonen; vrouwenopvang; mensen en die onder begeleiding zelfstandig wonen.

Addi van Bergen, bewoonster uit Lunetten, die de dit voorjaar gestarte voedselbank coördineert, merkt op dat vereenzaming van mensen, die niet in het hulpverleningscircuit zitten ook een probleem is.

Jan Bloemkolk, ouderenwerker Portes (http://www.portes.nl)

Jan ontwikkelt (samen met andere organisaties) initiatieven en organiseert activiteiten om contacten tussen wijkbewoners te bevorderen. O.a. samen tuinieren in de wijktuin Hermanshof; de kerstmarkt; het kerstmaal; een eetgroep; de voedselbank. Dit najaar zijn er voor mensen met een lichamelijke beperking drie themamiddagen over resp. activiteiten in Utrecht Zuid, de WMO en regelingen en vergoedingen.

Portes neemt ook activiteiten over, die de SBWU voor haar doelgroep opstart. Daarbij moet gedacht worden aan koken, sport, computeren. Portes wil dit soort activiteiten graag met de buurt doen.

Recent initiatief is de oprichting van een van een werkgroep om de Musketon op te “pimpen” (= gezelliger te maken) en zo ontmoeting te stimuleren.

Valentijn van den Bergh, locatiehoofd SBWU Lunetten / Bert Beentjes, medewerker afdeling kwaliteit en zorg van de SBWU

De SBWU biedt begeleiding en huisvesting aan mensen met psychiatrische en/of verslavingsproblemen. Deze begeleiding is herstelondersteunend en draagt bij aan de kwaliteit van leven en de tevredenheid van de cliënt. Op deze wijze ondersteunen wij onze cliënten in het benutten van hun mogelijkheden om inhoud te geven aan hun leven De SBWU helpt cliënten om een zo normaal mogelijk leven te leiden. Op een manier die bij hen past. Cliënten kunnen in een huis van de SBWU komen wonen en daar begeleiding van ons krijgen (beschermd wonen). Maar ook als iemand al zelfstandig woont of wil wonen, kan hij of zij ons inschakelen (ambulante begeleiding). We begeleiden onze cliënten bij wonen, dagbesteding, financiën & administratie, sociale contacten en gezondheid. We bieden hen bovendien een breed scala aan mogelijkheden voor dagbesteding. Wat we niet bieden is behandeling. Onze cliënten zijn meestal in behandeling bij een externe behandelaar. Wij zorgen voor een goede afstemming met deze behandelaars. Ook kunnen we op verzoek van cliënten meegaan naar afspraken, bijvoorbeeld met de huisarts. En we helpen cliënten eraan herinneren hun medicatie in te nemen. (http://www.sbwu.nl)

De SBWU heeft haar wortels in de anti-psychiatrie. Psychiatrische patiënten moesten kunnen terugkeren in de samenleving. De stichting wordt gefinancierd vanuit de AWBZ. Op dit moment telt de SBWU 1000 cliënten en 400 medewerkers.

In het verleden werd na de behandeling bekeken hoe het verder moest, met als uitgangspunt wat de SBWU de cliënt kon bieden. Inmiddels is de aanpak meer vraaggericht, wat wil de cliënt.

Vorig jaar is er een tevredenheidsonderzoek geweest. Aandachtspunten die daaruit naar voren kwamen: eenzaamheid en dagbesteding. Helaas zijn er wachttijden voor zorg.

Cliënten komen aan woonruimte via het eigen bestand van de SBWU of via een urgentieverklaring. Instellingen krijgen een bepaald aantal urgentie-woningen toegewezen.

Vindt signalen van bewoners erg belangrijk

Janine Tepper, medewerkster van de Tussenvoorziening

De Tussenvoorziening is een stichting voor opvang, steun en begeleiding aan dak- en thuislozen en andere gemarginaliseerde groepen in Utrecht. We geven invulling aan begrippen als sociale bescherming, maatschappelijk herstel en het voorkomen van terugval. Voor de Tussenvoorziening geldt dat binnen een rechtvaardige maatschappij dak- en thuislozen niet mogen worden buitengesloten (http://www.tussenvoorziening.nl/)

De Tussenvoorziening bestaat 15 jaar en was oorspronkelijk bedoeld voor de opvang van dak-en thuislozen. Inmiddels is de doelgroep uitgebreid. Op dit moment werken er 400 mensen op een aantal projecten in de stad.

Dit jaar is de Tussenvoorziening, samen met Portes en Het Knooppunt, gestart met een voedselbank in Lunetten. Liever spreekt Janine van het Pluspunt, want er gebeurt meer dan alleen voedsel uitdelen.

Andere projecten zijn Vriendendienst (een soort maatjesproject) en Wegwijs in de wijk.

Op woensdag organiseert de Tussenvoorziening een gratis lunch in het Inloophuis.

NA DE PAUZE

Na de pauze werden eerst vragen voor meer informatie en suggesties geïnventariseerd. Daarna is een aantal vragen en suggesties met de aanwezigen besproken. Hieronder staan alle vragen en suggesties en hetgeen besproken is.

Vragen – suggesties:

• Goede samenwerking met begeleiders / professionals;

Uit de zaal: Addi van Bergen, de coördinator van de voedselbank is positief over de samenwerking tussen de verschillende organisaties.

• Kennismakingsbijeenkomsten in de Musketon met buren in de straat en betrokken organisaties;
• Bij wie moet je je melden als je je zorgen maakt? Het gaat dan niet om overlast maar om zorg die je hebt om me buren.

Antwoord: Zowel overlast als zorg om buren kun je via het gewone meldnummer melden bij het wijkbureau (030-286 00 00). Registratie via het BMU (Bewonersmeldingensysteem Utrecht).

• Om hoeveel mensen gaat het? Welke groepen?
• Jongeren met een taakstraf specifieke doelgroepen laten helpen.
• Kan er een sociale kaart van de wijk gemaakt worden.

Antwoord van Janine Tepper: er bestaat al een sociale kaart Utrecht, waarop je ook per wijk kunt zoeken: www.socialekaartutrecht.nl. Ze is op dit moment bezig met een gids wegwijs per wijk voor de doelgroep.

Uit de zaal: richt zo’n gids niet alleen op de doelgroepen, maar op alle bewoners in een wijk.

“Ik wil best actief worden, maar weet niet hoe/waar”. Volgens spreker is er veel betrokkenheid maar weet men te weinig over mogelijkheden om zelf actief te worden. Er is veel informatie, maar nogal versnipperd. Er ontbreekt regie.

Mensen zitten niet te wachten op al die informatie uit een sociale kaart maar willen meer algemene informatie over een onderwerp als kwetsbare groepen (bekend maken met het thema) en willen weten waar ze met signalen, zorgen en hun eigen betrokkenheid naar toe moeten

Suggestie: Een sociale kaart van de wijk, met ook algemene informatie, in dit geval over kwetsbare groepen. Yuksel Motorçu (DMO accountmanager) zegt toe dat DMO en het wijkbureau de regiefunctie op zich nemen en gaan bekijken hoe alle gewenste informatie bij elkaar gebracht kan worden.

• Betere communicatie (zie punt hierboven)
• Kunnen omwonenden invloed uitoefenen op de woningtoewijzing
• Is er een netwerk van organisaties, is er sprake van informatie-uitwisseling?
• Platform voor professionals
• Netwerkcafé
• Buurtwebsites, als onderdeel van www.lunetten.nl
• Hoe bereiken we de mensen, die niet naar activiteiten komen.
• Wat kunnen bewoners doen en welke hulp is daarbij nodig?
• “Samen leven, samen werken”.
• Welke suggesties zijn er om contacten te verbeteren?
• Vinden bewoners dat er teveel kwetsbare bewoners zijn?
• Welke wens tot integratie is er bij “kwetsbare groepen” en “overige” bewoners?

Naar aanleiding van bovenstaande lijst:

Wat de professionele instellingen betreft:

Er bestaat een goede samenwerking tussen de woningcorporaties en andere instellingen zoals SBWU en Tussenvoorziening. Dat  is het zg. woonoverlastoverleg.

De wens van de aanwezige corporaties om in geval van risico op overlast samen te werken met de hulpverlenende instanties botst met de privacy-wetgeving. Portaal zou verder willen gaan ter voorkoming van overlast en al in overleg treden met de hulpverlening als er alleen nog maar sprake is van een verhoogd risico

Reijnder Jan Spits (Portaal) zou het voorkomen van woonoverlast door vroegtijdige onderkenning niet willen zien als een bedreiging (schending privacy), maar als een kans, óók voor de cliënt.

Privacy-bescherming leidt soms tot onverwachte plaatsingen. Een drugsdealer boven een ex-verslaafde.

Wat de bewoners betreft

Bewoners hebben behoefte aan meer duidelijkheid over dit thema, niet zozeer over wat elke instelling nou precies doet en hoe die bereikbaar is. Wel waar mensen terecht kunnen met signalen overlast, signalen zorg en wanneer men zelf iets wil doen.

Één van de aanwezigen verhaalt van het contact met een buurman, dat ontaardde in valse beschuldigingen en ingegooide ruiten. De man bleek later een ex-patiënt, die overigens niet meer onder  behandeling was en de woonruimte op eigen initiatief verworven had. N.a.v. dit verhaal zegt Laura Hoogenberk van Mitros dat het vermoeden bestaat dat er relatief veel cliënten in Lunetten wonen. Volgens haar komt dat onder meer door het grote aanbod woningen voor éénpersoonshuishoudens. Ze wijst ook op het feit dat er “kwetsbare” bewoners zijn, die zelf een woning zoeken en vinden.

Rondvraag:

Onderbelicht is de groep, die via de reclassering geplaatst wordt.

Lous Brouwer van de wijkraad zou ook graag mét de kwetsbare groepen praten.

Wat te denken van een zorgmeldpunt.